Młodzież a ryzyko uzależnienia od hazardu
Jaki procent młodzieży jest uzależniony od gier losowych i hazardowych w Polsce?
Widać to np. w Wielkiej Brytanii, gdzie dostęp do m.in. automatów na niskie wygrane jest niczym nieograniczony, co wywołuje wiele poważnych skutków wśród młodych. W Polsce na szczęście, jak wskazują badania CBOS z 2013 i 2015 r., odsetek graczy w tej grupie wiekowej z jakimikolwiek oznakami uzależnienia wyraźnie się zmniejszył.
Oczywiście, dla młodzieży najłatwiej dostępny jest hazard przez Internet. Jak wynika z raportu CBOS i KBPN „Młodzież 2016”, młodzi spędzają w sieci średnio ok. 4 godzin dziennie. Dziewczynki głównie przeglądają blogi, odwiedzają sklepy internetowe i są aktywne w mediach społecznościowych, za to chłopcy wolą gry, w tym – gry hazardowe.
Co piąty badany chłopak wykazywał z tego powodu niektóre objawy, świadczące o hazardzie problemowym (gdy hazard zaczyna stwarzać problemy w niektórych dziedzinach życia), a czterech na stu miało klasyczne objawy uzależnienia od gier hazardowych oraz grało ryzykownie i za rosnące stawki. To na szczęście mniej niż w pierwszej dekadzie XXI wieku.
Jak ocenia CBOS, wśród przyczyn tej zmiany może być m.in. ograniczony dostęp do automatów na niskie wygrane, realizowanie przepisów ustawy o grach hazardowych, kampanie edukacyjne. Mimo to wciąż uważa się, że młodzież należy do grup podwyższonego ryzyka, jeśli chodzi o zagrożenie wystąpienia nadmiernej słabości wobec hazardu, która oddziałuje negatywnie na całe życie młodego gracza.
Zdrapki, konkursy sms-owe – to też hazard!
Specjaliści zawracają uwagę, że owo zagrożenie bardzo często wynika z nieświadomości rodziców i ich opiekunów. Wielu dorosłym konkursy sms-owe czy zdrapki nie kojarzą się w żadne sposób z hazardem, nie wiedzą również, że obecnie problematycznym zjawiskiem jest hazard ukryty w grach komputerowych. Nie reagują więc na nadmierne zaangażowanie dzieci w tego typu rozrywkę.
Ponadto chłopcy bardzo lubią rywalizację i często interesują się sportem – jedno i drugie mogą realizować w zakładach bukmacherskich. Są one dostępne tylko dla osób pełnoletnich, ale młodzi zdeterminowani chęcią gry, potrafią niestety znajdować sposoby na obejście tego przepisu, np. prosząc o pomoc jakiegoś „uczynnego” dorosłego. W efekcie mają dostęp nie tylko do oferty sportowej z typami, ale również do bonusów i promocji bukmacherskich, które przypisywane są nowym klientom. Dodatkowo zyskują kontakt z innymi grającymi.
Na uzależnienie częściej też narażone są dzieci hazardzistów, m.in. ze względu na łatwy dostęp do tej rozrywki oraz typową dla tego wieku chęć naśladowania rodziców czy opiekunów. Młody człowiek przenosi atrakcyjne wzorce zachowań dorosłych na swoje – i angażuje się w gry losowe, nie mając jednocześnie informacji, że tak jak na kasyna, tak i na zdrapki czy loterie trzeba uważać. Lekceważenie tych najprostszych form hazardu może generować realne problemy.
Obserwuj swoje dziecko i reaguj na zmiany w jego zachowaniu
Jak zauważyć, że dziecko za bardzo angażuje się w gry losowe? Trzeba zwracać uwagę na każdą zmianę jego zachowania. Gdy młody człowiek zaczyna zamykać się w sobie, unika rozmów, jest smutny czy przygnębiony – to powinno zwrócić uwagę rodzica. Ale także, gdy staje się agresywny, kłamie, wraca coraz później do domu, spędza dużo więcej czasu przy komputerze – a dziś także nad telefonem komórkowym.
Dostęp do gier ze smartfona jest coraz prostszy. Jeśli dziecko nie chce pokazać opiekunowi, co tak bardzo zajmuje go w sieci, nad czym spędza długie godziny korzystając z telefon u komórkowego – to powinno pobudzić czujność rodzica. Oczywiście, dziś nastolatki spędzają z telefonami prawie cały wolny czas – mimo to odpowiedzialny opiekun będzie starał się dociec, co skupia uwagę jego dziecka, a także powiązać tę wiedzę z obserwowaniem zachowania dziecka.
Warto też reagować, gdy zmieniają się nagle i w sposób trudny do wyjaśnienia potrzeby finansowe młodego człowieka: wydaje pieniądze nie wiadomo na co, z domu zaczynają znikać wartościowe przedmioty, pożycza od innych czy podkrada rodzicom pieniądze z portfela. Kluczowe jest ustalenie, co tak naprawdę dzieje się z dzieckiem, oraz skuteczne poradzenie sobie z problemem – jeśli trzeba, to przy wsparciu terapeuty.
Młodzi ludzie, zwłaszcza chłopcy, chętnie korzystają z gier hazardowych, bo te zaspokajają ich potrzebę rywalizacji i wyróżniania się w grupie, dają też nadzieję na „łatwe pieniądze”. Niestety, nastolatki ze względu na brak wiedzy o bezpiecznych sposobach grania, są bardziej niż inne grupy wiekowe narażone na uzależnienie się od hazardu.
Ich opiekunowie powinni więc bacznie przyglądać się, czy z młodym człowiekiem nie dzieje się nic złego. Jeśli gry przerodzą się w problem oddziałujący na resztę życia, trzeba szybko reagować. Jeśli to niezbędne, poszukać specjalisty, który pomoże poradzić sobie z kryzysem i wrócić do normalności.