Hazard – etymologia słowa
Skąd się wzięły gry losowe na pieniądze i kiedy przywędrowały do Polski?
Jak wynika ze „Słownika Wyrazów Obcych” Władysława Kopalińskiego i „Słownika Języka Polskiego” PWN, do Polski wyraz hazard przybył z Francji. Tam zadomowił się dużo wcześniej i też był słowem obcego pochodzenia, ponieważ pierwotnie powstał w języku arabskim.
„Az-zahr” oznaczało po arabsku grę w kości albo po prostu samą kość, używaną do gry.
Ponieważ ta rozrywka była bardzo popularna w starożytności i wraz z podbojami rozmaitych terytoriów i kontaktami ludności osiadłej z żołnierzami docierała na nowe terytoria, także nazwa stawała się coraz bardziej powszechna.
Hazard to pierwotnie gra w kości, znana już w starożytnej Azji
Jak twierdzą archeolodzy, gra w kości przywędrowała z Azji i była wspominana już w hymnach „Rigwedy”, czyli w świętej księdze hinduizmu. Starożytny utwór hinduski „Mahabharata” opisuje pojedynek w kości między dwoma rodami, rywalizującymi o władzę. Stawką ich rozgrywki było… państwo, wszystkie jego skarby oraz… żona przegranego.
W homeryckiej „Odysei” w kości grali zalotnicy Penelopy, a Herodot w „Dziejach” opisywał, jak mieszkańcy Azji Mniejszej i dzisiejszej Syrii w okresie 18-letniej suszy (a więc i głodu) całymi dniami grali w kości, by zapomnieć o głodzie.
W uproszczonej formie wyraz „az-zahr” przyjął się w wielu językach świata, także w języku polskim. Z tym, że w kilku znaczeniach. Pierwotne określenie gry w kości rozszerzono na wszystkie gry, o których wyniku decyduje przypadek i można w nich zdobyć coś wartościowego.
Ale z drugiej strony z hazardem zaczęto też kojarzyć wszelkie ryzykowne przedsięwzięcia i działania, wykorzystywano więc to określenie także w takim znaczeniu. Ten chaos pogłębiły wpływy języka angielskiego, w którym hazard oznacza wyłącznie coś ryzykownego i niepewnego, zaś gry losowe nazywa się słowem „gambling”.
Między innymi dlatego w języku polskim wyraz „hazard” często jest odbierany negatywnie i kojarzy się przede wszystkim z ryzykiem, a nie z towarzyską rozrywką. Hazad, tym przecież źródłowo jest, i takie znaczenie ma typowanie zakładów u internetowego bukmachera czy gra w pokera.
Skojarzenia krytyczne są na tyle silne, że jak wykazały badania CBOS-u, hazardziści nie lubią, gdy się ich nazywa w ten sposób.
