Szanse na wygraną w grach na pieniądze
W świecie zakładów pieniężnych możemy wyróżnić dwa główne podziały ze względu właśnie na możliwość zaistnienia pojęcia prawdopodobieństwa typu. Mowa tutaj o grach z szansami matematycznymi i szacunkowymi.
Do pierwszej kategorii należą zakłady liczbowe i kasyna, do drugiej zaś zakłady wzajemne (zakłady bukmacherskie). W niniejszym tekście przedyskutujemy wyższość pojęcia szacowania szans nad ścisłym matematycznym rozkładem różnych możliwości zaistnienia sukcesu.
Szanse matematyczne na wygraną w popularnych grach na pieniądze
Przyjrzyjmy się najpierw kilku grom czysto losowym, oferowanym przez kasyna i Totalizator Sportowy. W kasynach królują od zawsze ruletka i automaty. O ile ruchem kulki steruje obrót i ręka krupiera, to maszyny (potocznie jednoręki bandyta) kierowane są przez mini komputery, które generują wynik, wykorzystując liczby pseudolosowe. W zależności od tego, gdzie gramy, stół ruletki może się nieznacznie różnić. W europejskiej wersji mamy 36 numerowanych pól (w dwóch kolorach) oraz dodatkowo jedno wyróżnione 0. Amerykańska wersja różni się od starokontynentalnej jeszcze jednym dodatkowym polem 00.
Ponadprogramowe miejsca na ruletce mają za zadanie uzyskanie przewagi kasyna nad graczem. Zwykłe obstawianie koloru, parzystości lub nieparzystości czy liczby małe/duże nie daje więc szansy na sukces równy 1/2, ale 0.48 (lub 0.47 w amerykańskiej).
W tej grze istnieje również możliwość obstawiania szeregu typów, które w ogólności sprowadzają się do wybierania grupy liczb. Prawdopodobieństwo sukcesu liczy się w takich przypadkach jako ilość wybranych numerów podzielone przez 37 (38 w amerykańskiej wersji).
Automaty działają na zasadzie obrotu kilku bębnów, które zawierają na swojej powierzchni pewną ilość symboli. Najbardziej standardowe to takie, które wyposażone są w 22 obrazki na każdym elemencie obrotowym. W takim przypadku mamy ponad 10 tysięcy kombinacji (przy trzech bębnach). Wygrana to sytuacja, w której linia przechodząca przez wszystkie bębny zawiera taki sam obraz (środek ekranu maszyny). Prawdopodobieństwo takiej sytuacji wynosi 1/(ilości symboli na bębnie do potęgi równej ilości bębnów). Wygrana jest uzależniona od stawki, za jaką gramy oraz od ważności symboli, które wypadły. W niektórych maszynach premiowane są też dwójki takich samych obrazów, jak również inne kombinacje, które z reguły są przedstawiane na obudowie automatu.
Na podobnej zasadzie jak powyżej działa także loteria organizowana przez Totalizator Sportowy. Maszyna losuje grupę liczb i w zależności od ilości wytypowanych przez nas wygrywamy odpowiednią kwotę. Najpopularniejsze gry to oczywiście LOTTO oraz Multi Multi. Szanse głównej wygranej w LOTTO to 1/14 mln (przy skreśleniu i trafieniu sześciu numerów), a w drugiej to 1/9mln (przy skreśleniu i trafieniu dziesięciu numerów). Możliwe są również mniejsze wygrane – w tym przypadku trafiamy mniejszą ilość z wytypowanych liczb z większej grupy skreślonych. Prawdopodobieństwo takiej sytuacji zależne jest od wielkości losowanej grupy i liczby numerów przez nas typowanych.
Zarówno gry oferowane przez kasyna oraz gry liczbowe cechuje możliwość dokładnego określania szans zwycięstwa. Tego typu zakłady obarczone są jednak losowością i nie jest możliwe określenie najbardziej prawdopodobnego wydarzenia ze zbioru podobnych – żadna szóstka w LOTTO nie jest wyróżniona ani żaden układ liczb w ruletce nie wypada częściej niż inne.
Szanse na wygraną w zakładach bukmacherskich
Wydarzenia oferowane u bukmacherów posiadają jedną ważną cechę: nie można w sposób dokładny określić prawdopodobieństwa danego typu. Z tego względu typerzy oraz kolektury sportowe operują na szacunkach zaistnienia odpowiedniego wyniku danego wydarzenia. Taka sytuacja wynika z faktu, że wszelkiego typu spotkania/mecze rozgrywane są pomiędzy ludźmi, a nie dyktowane przez maszynę. Brak losowości wymusza stosowanie pewnych szacowań oraz opierania typów na znajomości rynku danego sportu. Dla przykładu, mecze ligowe badane są pod kątem wcześniejszych spotkań (statystyki, tabele) oraz prawdopodobieństwa konkretnego wyniku określane są na podstawie tych historycznych badań oraz wiedzy, jaką dysponują typerzy (aktualna forma zawodników, ogólna pozycja zespołu w lidze czy nawet pogoda w dniu meczu).
Jak trudno odpowiednio oszacować te liczby, wie każdy, kto zawodowo obstawia wydarzenia sportowe. Ustalanie kursów danych spotkań niejednokrotnie może być obarczone dużym błędem (z czego korzystają najlepsi typerzy), jednak i tak końcowy wynik jest dyktowany czystym przypadkiem. Nie sposób zapanować nad wszystkimi ważnymi parametrami, które determinują rezultat.
Zakłady wzajemne mają tę przewagę nad grami czysto losowymi, że końcowy wynik nie podlega czystej matematyce. Odrobina wiedzy sportowej oraz niejednokrotnie szczęście w tym przypadku są ważniejsze niż liczby, które wyciągamy z tabel oraz statystyk.
Dzięki temu bukmacherka daje szansę uzyskania przewagi nad kolekturą w oszacowaniu poprawnego typu, co nie ma miejsca w kasynach i w grach liczbowych – tutaj wszystkim kieruje bezwzględne prawdopodobieństwo.
